Tá sé ar ceann de na cásanna cúirte is cailiúla dár linne – ‘sé cás Oscar Pistorius, an lúthchleasaí parailimpeach a mharaigh a ghirseach Reeva Steenkamp, luach ar maidin ar Lá Vailintín, 2013. Ach cad chuige a d’éirigh an cás áirithe seo chomh mór agus chomh iomráite agus a d’éirigh?
Bhuel, amharcaimís ar phróifíl an lúthchleasaí. Deirtear gur Pistorius an lúthchleasaí is iomráití san Afraic Theas. Is lúthchleasaí géageasnamhach é Pistorius ar baineadh an dá chos leis nuair nach raibh ach 11 mí slánaithe aige. Mar sin ritheann sé le lanna reathaíochta. Bíodh is go bhfuil aithne ar Pistorius mar “lúthchleasaí parailimpeach”, ghlac sé páirt i roinnt chomórtais oilimpeacha fosta. Sé sin comórtais i gcuideachta lúthchleasaithe nach bhfuil míchumas acu. Tá cuid mhaith conspóide bainteach leis seo; tá sé ráite go dtugann na lanna buntáiste leatromach do Pistorius, siocair nach nádúrtha iad. Cibé ar bith, tá sé i ndiaidh a bheith fíor-ráthúil ó thaobh na lúthchleasaíochta de.
Anois ba mhainicín dathúil í Steenkamp, an ghirseach ab aige, bean ghalánta a bhí sách ráthúil fosta. Mar chúlra gasta ar an mharú; aithníonn Pistorius gur mharaigh sé Steenkamp, ach dar leisean bhí sé den bharúil gur ionróir nó gadaí a bhí ann agus ní Steenkamp. Deir lucht an ionchúisimh go raibh an bheirt i ndiaidh a bheith ag argóint agus gur mharaigh Pistorius d’aon ghnó í. Seo thíos dhá dhearcadh ar an cheist seo casta:
Is iomaí “poll” sa scéal seo a thabharfadh le fios go bhfuil rud inteacht i bhfad níos dorcha ag dul ar aghaidh taobh thiar den chuma chorraithe chásmhar a chonacthas ar aghaidh Oscar Pistorius agus é sa chúirt. Cuir i gcás, go bunúsach, an dóigh go ndeachaigh sé féin i dtreo an “ionróra”, agus é “gan a chosa phróistéiteacha” air, seachas díreach fánacht san áit ina raibh sé. Dar le Pistorius, ní hé an sórt duine a chásann a dhroim, ach dá b’shin mise, agus mé i mo fhear géagasnamhach, ní dóigh liom go mbeinn ag dul ar thóir choimhlinte.
De réir na fianaise, is soiléir go raibh na cosa phróistéiteacha ar Pistorius nuair a scaoil sé ceithre pilléir le doras an leithris. Mar sin, cén dóigh a raibh go leor ama ag Pistorius iad a chur air féin, más rud é go raibh sé ag iarraidh gníomhú go gasta, le dul i ngleic leis an ionróir? Maraim, ní théann an fhianaise seo i gceart lena bhfuil ráite ag Pistorius: NACH raibh na cosa phróistéiteacha air. Ní seo an t-aon sampla den easpa comhchoibhnis seo. Maíonn Pistorius go ndeachaigh an bheirt acu ina chlodladh am inteacht idir 9 agus 10 san oíche, agus gur ith siad thart ar dhá uair an chloig roimhe sin. Ach taispeánann fianaise fhóiréinseach gur ith Steenkamp thart ar 1 a chlog ar maidin, dhá uair sular básaíodh sí.
Sé, tá bearnaí idir a bhfuil ráite ag Pistorius agus a bhfuil á rá ag lucht an ionchúisimh, ach tá bearnaí idir na fíricí a thug Pistorius san iarratas bannaí níos mó ná bliain ó shin, agus sin a dúirt sé sa chúirt, fosta. Sampla de seo ná ceist na ngaothrán. Níor luadh ach gaothrán amháin san iarratas bannaí, ach sa chúirt luaigh Pistorious go raibh dhá ghaothrán i gceist. Chualathas fosta, áfach, nach raibh ach cuid de ghaothrán amháin amuigh ar an bhalcóin.
Thig leis tarlú, cinnte, go maraíonn duine an duine mícheart. Ach nuair atá an oiread seo éginnteachta i gceist, níl an dara rogha againn ach é chur dínn mar dúnmharú, coir, agus casadh fianaise.
Is follasach nach mbeidh eolas ag duine ar bith eile seachas Oscar féin caidé a tharla i ndáiríre ar an oíche a maraíodh Reeva Steenkamp. Cé go bhfuil tuairim láidir ag cuid mhaith den phobal go bhfuil an locht ar fad ar Oscar, maidir liom féin, tá mise den bharúil gur timpiste thragóideach a tharla de mhíthápa a bhí ann. Chaith Mark Williams-Thomas, iriseoir ón Daily Mail an-chuid ama i gcuideachta Pistorious leis féin i ndiadh na timpiste agus é ina thimpeallacht nádúrtha lena theaghlach. Dar le Williams-Thomas, is cinnte gur “fear briste” é Pistorious anois, an ath-lúthcleasaí míchumasach.
Mar thoradh leis an mhíchumas atá ag Pistorious, fulaingíonn sé ón imní agus bíonn fadhbanna aige leis. Is galar dáiríre é sin agus dar le síciatraithe, is feidir go raibh freasú ró-antoisceach aige mar gheall ar seo nuair a chuala sé an torn. Ní amháin sin, ach tá bitheagla ag Pistorious roimh stocairí, agus d’fhás an eagla sin agus é ag eirí níos cailíula sa domhan spóirt. Cónaíonn sé san Afraic-theas sa chathair Pretoria, a bhfuil clú agus cáil uirthi mar gheall ar cé chomh baolach is atá sí. Gan bhréag gan áibhéil, bhí Pistorius agus a chlann ina n-íospartaigh de choiriúlacht go minic agus iad ina gconaí ansin. An aon ionadh é go raibh sé ag tnúth le stocáire a bheith sa leithreas sa chás sin?
Díreach nuair a thug Pistorious faoi deara cad a tharla, bhrís sé síos an doras agus rinne sé iarracht saol Reeva a shábhail. Cad chuige a dhéanfadh sé a leithéid más d’aon ghnó a scaoil sé an pilléar léi?
Is léir gur lámhaigh sé í de thimpiste mar gur cheap sé gur ionróir a bhí ann. Is íorónta agus is coscrach an scéal é go raibh sé ag iarraidh Reeva a chosaint nuair a scaoil sé an urchar a mharaigh í.
Barra Ó Scannláin, Kerri Nic An tSaoir
Leave a Reply